Katinig na Da o Ra

Ang "DA" sa Baybayin na may sariling anyo ay nagbabago ang tunog sa paggamit at pagsulat ng mga Tagalog. Ang /Da/ ay nagiging "RA" sa ilang mga salita sa Tagalog ngunit hindi nagbabago ang anyo nito sa Baybayin.

Ang "DA" ay mukhang dalawang baliktad na tilde [~] na magkapatong. Tignan ang tsart sa ibaba:


PAGGAMIT NG "DA" o "RA" SA SALITA

Sa Tagalog, ang /Da/ ay nagiging /Ra/ kapag patinig ang nauuna sa salita ngunit depende sa gumagamit nito. Mga halimbawa: dunong = runong, maganda = magara, madami = marami, atbp. Pag-aralang mabuti ang anyo sa Baybayin ng mga salitang Tagalog na ito:


Magkaparehas ba ang pagkasulat sa Baybayin? Oo, dahil ang simbolo ng /Da/ sa Baybayin ay ginagamit din bilang /Ra/.

PAGPAPALIT NG "DA" TUNGO SA "RA"

Ang ilan sa mga salitang Tagalog na kapag ginagamit ay maaaring mapalitan ang /Da/ ng /Ra/:


  • daw = raw
  • din = rin
  • dito = rito
  • nandito = narito
  • doon = roon
  • nandoon = naroon
  • dinig = rinig
  • nadinig = narinig
  • nadidinig = naririnig
  • nadadama = nadarama
  • dami = rami
  • madami = marami
  • dumadami = dumarami
  • dunong = runong
  • madunong = marunong
  • kadagatan = karagatan
  • dumadagsa = dumaragsa
  • madadagdagan = madaragdagan
  • maganda = magara
  • dumi = rumi
  • madumi = marumi
  • tawidan = tawiran


SA "DAW/RAW" AT "DIN/RIN"

Sa mga pang-abay na "daw" o "raw" at "din" o "rin" ay may nakagawian ding paraan ng paggamit.

Ang mga pang-abay na "raw" at "rin" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa patinig.

Mga halimbawa:


  • Ako raw
  • Ako rin
  • Siya raw
  • Siya rin
  • Babae raw
  • Babae rin
  • Lalaki raw
  • Lalaki rin


Ang mga pang-abay na "daw" at "din" ay ginagamit kapag ang naunang salita ay nagtatapos sa katinig.

Mga halimbawa:


  • Ikaw daw
  • Ikaw din
  • Doon daw
  • Doon din


Ang mga salitang may -ra o -ri sa hulihan nito ay hindi ginagamitan ng "rin" at "raw":

Halimbawa:


  • Magara daw
  • Magara din
  • Kadiri daw
  • Kadiri din


Sa pagsulat sa Baybayin, tandaan na ang /Da/ at /Ra/ ay may iisang simbolo para sa napapalitang mga salitang Tagalog. Sa modernisasyon naman ng Baybayin /Da/ ay may mga mapapansing kaunting pagkakaiba pero ang mga iyon ay mungkahi lamang.






Sumali sa aming diskusyon sa Facebook: 


Sulong Baybayin! 
Mabuhay ang Baybayinista!

Comments

Popular Posts